Leczenie farmakologiczne jest podstawą przeciwdziałania astmie. Preparaty wziewne są głównym sposobem na kontrolowanie choroby i zapobieganie jej dalszemu progresowi. Niemniej jednak w niektórych przypadkach pojawia się problem w postaci astmy lekoopornej. Co stanowi jego przyczynę? Jak sobie z nim radzić? Które preparaty można wówczas stosować jako alternatywę dla typowej farmakoterapii?

Astma oporna na leczenie, czyli jaka?

 

Astma lekooporna zwana też ciężką postacią astmy jest tak naprawdę formą astmy niekontrolowanej, co oznacza, że schorzenie jest trudne do opanowania pomimo właściwie dobranych leków i ich regularnego użycia. Charakterystyczne problemy astmy lekoopornej to:

• ciężkie zaostrzenia, które sprawiają, że pacjent jest co najmniej raz w roku hospitalizowany
• konieczność stosowania dużych dawek preparatów złożonych dla chwilowego opanowania objawów
• występowanie częstszych zaostrzeń, które wymagają użycia doustnych glikokortykosteroidów co najmniej 2 razy do roku
• trudność w kontrolowaniu objawów np. nocne wybudzanie i zaburzenia snu uwarunkowane napadami astmy, ograniczenie codziennej aktywności w związku z gorszym stanem zdrowia

Warto też wspomnieć, że astma oporna na leczenie występuje też u pacjentów, którzy przestrzegają zaleceń dotyczących trybu życia tj. rzucili palenie, wdrożyli regularną aktywność fizyczną, zmienili dietę i zaczęli kontrolować masę ciała oraz wykonują regularne inhalacje.

Ciężka astma lekooporna daje też wyraźne objawy podczas badań czynnościowych płuc i w trakcie testów gazometrycznych.

Pacjenci z tej kategorii charakteryzują się następującymi kryteriami:

• obecność przewlekłej hipoksji
• zmienność dobowa PEF wynosi ponad 30%
• bardzo znaczne, lecz sporadyczne spadki wartości PEF
• wartość FEV1 jest mniejsza niż 60% wartości oczekiwanej po zastosowaniu systemowych glikokortykosteroidów

Jak leczyć ciężką astmę lekooporną?

 

Nietrudno domyślić się, że standardowe leczenie nie przynosi pożądanego rezultatu. Farmakoterapia w postaci glikokortykosteroidów i beta2-mimetyków okazuje się zawodna w przypadku ciężkiej astmy. Rozwiązaniem problemu okazują się leki biologiczne, które zawierają przeciwciała oddziałujące na białka odpowiedzialne za zmiany zapalne. Oprócz realnej poprawy stanu zdrowia pozwalają pacjentowi na zmniejszenie dawek stosowanych glikokortykosteroidów, co umożliwia ograniczenie szans występowania skutków ubocznych.

Najczęściej stosowane leki biologiczne w leczeniu ciężkiej astmy lekoopornej to:

• Benralizumab czyli humanizowane, defukozylowanem przeciwciało przyłączające się do podjednostki α receptora dla interleukiny 5 (IL-5). Wynikiem podania benralizumabu jest wyzwolenie procesu apoptozy eozynofilów, co wynika z aktywacji mechanizmu cytotoksyczności dzięki komórkom NK. Sporą zaletą leku jest jego szybkie działanie, gdyż stan chorego ulega odczuwalnemu polepszeniu w trakcie dobry od momentu podania. Benralizumab jest rekomendowany głównie dla pacjentów z astmą eozynofilową.
• Mepolizumab to humanizowane przeciwciało monoklonalne o właściwościach hamujących IL-5. Dzięki temu preparat zapobiega powstawaniu nowych eozynofili i redukuje ich nadmierny poziom.
• Omalizumab jest z kolei rekombinowanym i humanizowanym przeciwciałem monoklonalnym, które wykazuje powinowactwo do IgE – immunoglobulin będących bezpośrednią przyczyną reakcji uczuleniowej w astmie atopowej. Lek pozwala na zmniejszenie ilości wolnego IgE, co zapobiega wyzwoleniu napadu astmatycznego. Preparat jest dedykowany przede wszystkim dla osób cierpiących z powodu astmy alergicznej (zwłaszcza uczulonych na alergeny całoroczne np. kurz, sierść zwierząt).

 

Bibliografia:

1. Likońska A., Kowalki ML., Chałubiński M. „Zmiany w zaleceniach Światowej Inicjatywy na Rzecz Zwalczania Astmy (GINA) 2019 – ważne modyfikacje sposobu lecenia.” Aalergia Astma Immunologia 2019, 24(3): 112-118.
2. https://pl.gsk.com/pl-pl/media/informacje-prasowe/lek-nucala-wykazal-istotna-redukcje-czestosci-zaostrzen-ciezkiej-astmy/
3. https://www.termedia.pl/pulmonologia/Mepolizumab-w-astmie-eozynofilowej-badanie-porejestracyjne,39536.html
4. https://www.mp.pl/pacjent/leki/subst.html?id=5875
   https://www.mp.pl/pacjent/leki/subst.html?id=4527