Preparaty na astmę to przede wszystkim leki z grona beta2-mimetyków i glikokortykosteroidów. Choć wziewne preparaty odznaczają się dużym bezpieczeństwem dla pacjenta, to nie można zapominać o ryzyku występowania interakcji z innymi środkami farmakologicznymi. Na jakie leki należy uważać w trakcie farmakoterapii astmy?

Glikokortykosteroidy

 

Wziewne glikokortykosteroidy (GKS) to przede wszystkim beklometazon, budezonid, cyklezonid i flutykazon. U astmatyków niezwykle często występują w formie preparatów złożonych z beta2-mimetykami LABA (długo działającymi). Działanie glikosteroidów podawanych wziewnie jest ukierunkowane na redukcję zmian zapalnych w obrębie oskrzeli, co niweluje szansę zaostrzenia stanu układu oddechowego i redukcję występowania ataków duszności. Z jakimi lekami wchodzą w interakcje i co mogą powodować?

• Hipokalemia – zwiększone szanse występowania zmniejszonego stężenia potasu we krwi np. furosemid, digoksyna, hydrochlorotiazyd, teofilina
• Wzrost poziomu cukru we krwi w przypadku stosowania insuliny (beklometazon) i doustnych leków przeciwcukrzycowych jak np. akarboza (flutykazon)
• Nasilenie mocy glikokortykosteroidu, wzrost jego stężenia we krwi i/lub zwiększone ryzyko występowania skutków ubocznych, np. amiodaron, atazanawir, erytromycyna, estriol, kobicystat, rytanowir
• Wzmożone działanie przeciwzakrzepowe acenokumarolu i warfaryny (flutykazon)
• Osłabienie skuteczności działania betainy i kalcyfediolu oraz wzrost występowania infekcji (cyklezonid)
• Zmniejszenie efektywności terapeutycznej leków hipotensyjnych – sartanów (beklometazon)

Beta2-mimetyki

 

W przypadku tych leków wyróżniamy dwie grupy. Pierwszą z nich są beta2-mimetyki krótko działające SABA (fenoterol i salbutamol):

• IMAO i TLPD nasilają działanie fenoterolu i potęgują oddziaływanie salbutamolu na serce i układ krążenia
• Izofluran i inne anestetyki z grupy chlorowcowanych węglowodorów powodują wzrost reaktywności mięśnia sercowego, a także potęgują ryzyko krwawienia z macicy
• Krótko działające beta2-mimetyki zwiększają ryzyko obrzęku płuc przy stosowaniu glikokortykosteroidów systemowych np. deksometazon, perdnizolon
• Osłabienie działania leków na cukrzycę np. akarbozy, eksenatydu, glipizydu, linagliptyny czy metforminy (fenoterol)
• Antagoniści receptorów beta-1 np. atenolol czy esmolol, mogą doprowadzić do skurczu oskrzeli (salbutamol)

Drugą grupą są beta2-mimetyki LABA (formoterol, indakaterol, salmeterol), które w przeciwieństwie do poprzedników nie powodują doraźnego działania, a podobnie jak GKS nadają się do kontrolowania astmy.

• Wiele leków może wchodzić w niebezpieczne interakcje, które skutkują wydłużeniem odcinka QT, zaburzeniami rytmu serca czy arytmią m.in. SSRI, część antybiotyków makrolidowych i cytostatycznych, niektóre leki przeciwnowotworowe i przeciwpadaczkowe, fluorochinolony, niektóre leki przeciwbiegunkowe, antagoniści receptorów histaminowych czy inhibitory kalcyneuryny (formoterol i indakaterol)
• IMAO zwiększają ryzyko skutków ubocznych (formoterol)
• Niekardioselektywne beta-blokery powodują duże osłabienie działania terapeutycznego (salmeterol)
• Zmniejszenie skuteczności terapeutycznej insuliny, pochodnych sulfonylomocznika, i innych leków przeciwcukrzycowych np. gliptyny, inhibitorów SGLT2 czy analogów GLP-1 (indakaterol)

Warto też dodać, że równoczesne stosowanie kilku beta2-mimetyków – zarówno SABA, jak i LABA – stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia astmatyka m.in. z powodu ryzyka występowania nadciśnienia tętniczego i rozwoju tachykardii.

 

Bibliografia:

1. https://www.doz.pl/leki/w112-Beklometazon
2. https://www.doz.pl/leki/w159-Budezonid
3. https://www.doz.pl/leki/w224-Cyklezonid
4. https://www.doz.pl/leki/w443-Flutikazon
5. https://www.doz.pl/leki/w453-Formoterol
6. https://www.doz.pl/leki/w545-Indakaterol
7. https://www.doz.pl/leki/w1081-Salmeterol